PEMBAHASAN SOAL PILGAN ASAS BAHASA JAWA 6SD SEMESTER 2
PILGAN
Soal 1-2: Teks
Pidato
Soal 1
Wacanen teks pidato ing ngisor iki!
"Para siswa ingkang kinurmatan,
ayo kita sami njaga kebersihan sekolah. Kebersihan minangka pangkal kesehatan.
Menawi lingkungan resik, kita saged sinau kanthi nyaman lan sehat."
Apa isi utama teks pidato mau?
A. Supaya siswa padha adus saben dina
B. Ayo padha mangan panganan sehat
C. Ayo padha njaga kebersihan sekolah
D. Ayo padha olahraga saben esuk
E. Ayo padha sinau bareng saben dina
Jawaban: C
Pembahasan:
Isi utama pidato yaiku ngajak siswa njaga kebersihan sekolah. Ukara kunci: "Ayo
kita sami njaga kebersihan sekolah."
Soal 2
Apa sebab pidato mau ngajak njaga kebersihan?
A. Supaya sekolah dadi rame
B. Supaya lingkungan resik lan sinau nyaman
C. Supaya siswa iso mangan enak
D. Supaya guru seneng
E. Supaya iso dolanan saben dina
Jawaban: B
Pembahasan:
Ing teks kasebut diterangake yen lingkungan resik ndadekake sinau nyaman lan
sehat.
Soal 3-4:
Identifikasi Teks Pidato
Soal 3
Ukara "Para rawuh ingkang kinurmatan, matur nuwun sampun rawuh."
klebu jinis teks apa?
A. Cerkak
B. Geguritan
C. Teks pidato
D. Dongeng
E. Pawarta
Jawaban: C
Pembahasan:
Ukara kasebut minangka pambuka pidato, nuduhake hormat marang sing rawuh.
Soal 4
Ukara "Ayo kita tansah ngajeni guru lan wong tuwa" klebu teks pidato
amarga...
A. Mèh padha karo dongeng
B. Nduwèni geguritan
C. Nduwèni ajakan marang wong liya
D. Isiné gambar
E. Gawéan puisi
Jawaban: C
Pembahasan:
Ukara ajakan kaya “ayo kita” ciri khas saka pidato sing ngajak wong liya
tumindak apik.
Soal 5: Arti Kata
Sulit
Soal 5
Ing ukara pidato ana tembung “kinurmatan”, tegese yaiku...
A. Dihina
B. Disingkiri
C. Dihargai
D. Diabaikan
E. Dipecat
Jawaban: C
Pembahasan:
“Tembung kinurmatan” tegesé dihargai/dihormati.
Soal 6-7: Isi Geguritan
Soal 6
Wacanen geguritan iki!
"Bocah kudu sregep sinau
Aja mung dolanan bae
Sinau iku mbangun masa depan
Supaya dadi wong migunani"
Apa isi geguritan mau?
A. Aja mangan akeh
B. Aja turu awan
C. Bocah kudu sregep sinau
D. Bocah kudu sregep dolanan
E. Bocah kudu tuku buku
Jawaban: C
Pembahasan:
Geguritan ngajak bocah supaya sregep sinau amarga sinau mbangun masa depan.
Soal 7
Apa sebab bocah kudu sregep sinau miturut geguritan mau?
A. Supaya iso dolan
B. Supaya dadi wong sugih
C. Supaya dadi guru
D. Supaya dadi wong migunani
E. Supaya seneng-seneng
Jawaban: D
Pembahasan:
Ing larik pungkasan: “Supaya dadi wong migunani.”
Soal 8-10:
Identifikasi Geguritan
Soal 8
Ukara "Wit cemara ngadeg jejeg, angin mberu nggoyang ranting" klebu
teks...
A. Geguritan
B. Pidato
C. Pawarta
D. Dongeng
E. Wawancara
Jawaban: A
Pembahasan:
Ukara iki duwé unsur keindahan basa lan irama, khas geguritan.
Soal 9
Apa tema geguritan kang nyeritakake keindahan alam?
A. Pahlawan
B. Sekolah
C. Keluarga
D. Dolanan
E. Alam
Jawaban: E
Pembahasan:
Tema geguritan bisa dikenali saka isiné. Yen nyeritakake wit, langit,
srengenge, banyu, mula temane alam.
Soal 10
Ukara "Bocah pinter tansah andhap asor" tegese...
A. Bocah pinter sok pamer
B. Bocah pinter dadi sombong
C. Bocah pinter kudu rendah hati
D. Bocah pinter ora gelem sinau
E. Bocah pinter ora seneng sekolah
Jawaban: C
Pembahasan:
“Andhap asor” tegese rendah hati.
Soal 11: Membaca
Aksara Jawa ke Huruf Latin
Soal:
Wacanen aksara Jawa ing ngisor iki:
ꦱꦒꦺꦴꦭꦸꦁꦒꦸꦁ
A. Sego luwung
B. Sagolunggung
C. Sagolunggung
D. Sagolunggung
E. Sagalunggung
Jawaban: C –
Sagolunggung
Pembahasan:
Tulisan ꦱꦒꦺꦴꦭꦸꦁꦒꦸꦁ
dibaca Sa-go-lung-gung. Huruf-hurufnya sesuai dengan pasangan dan
sandhangan pada aksara Jawa.
Soal 12: Menulis
Kata dalam Aksara Jawa
Soal:
Tulis tembung “kembang” nganggo aksara Jawa!
A. ꦏꦼꦩꦁ
B. ꦏꦼꦧꦁ
C. ꦏꦼꦩꦁ
D. ꦏꦼꦩ꧀ꦧꦁ
E. ꦏꦼꦩꦧꦁ
Jawaban: D – ꦏꦼꦩ꧀ꦧꦁ
Pembahasan:
Tembung “kembang” ditulis nganggo aksara Jawa: ꦏꦼ
(ke) + ꦩ꧀ꦧ (mb) + ꦁ (ng).
Soal 13: Tokoh
dalam Geguritan
Geguritan:
"Kresna sang ratu agung,
Apik omongane, sakti mandraguna
Dhèwèké sayekti pinter,
Wicaksana kang linuwih."
Soal:
Sapa tokoh utama ing geguritan iku?
A. Arjuna
B. Bima
C. Kresna
D. Puntadewa
E. Nakula
Jawaban: C –
Kresna
Pembahasan:
Geguritan nyebut Kresna lan nyritakake sifat-sifate sing wicaksana lan
pinter.
Soal 14: Watak
Wayang Pandhawa
Soal:
Tokoh Pandhawa kang watake sabar lan adil yaiku…
A. Bima
B. Arjuna
C. Nakula
D. Sadewa
E. Yudhistira
Jawaban: E –
Yudhistira
Pembahasan:
Yudhistira (Puntadewa) dikenal sabar, adil, lan ora gampang nesu.
Soal 15: Dasanama
Soal:
Ukara: "Bocah iku ndelok rembulan saka jendhela."
Apa dasanama saka tembung “rembulan”?
A. Lintang
B. Srengenge
C. Candraloka
D. Langit
E. Bintang
Jawaban: C –
Candraloka
Pembahasan:
Dasanama "rembulan" yaiku Candraloka, Wulan, Candra,
lsp.
Soal 16:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Para siswa, ayo padha nguri-uri kabudayan Jawa!" klebu teks…
A. Geguritan
B. Pawarta
C. Pidato
D. Crita rakyat
E. Wawancara
Jawaban: C –
Pidato
Pembahasan:
Tembung “ayo padha” nuduhake ajakan, ciri khas teks pidato.
Soal 17:
Identifikasi Teks Pidato dari Kalimat Rumpang
Soal:
Isenana titik-titik ing ukara pidato iki!
“Para siswa … padha ngresiki kelas saben esuk.”
A. kudu
B. ayo
C. arep
D. bisa
E. kepengin
Jawaban: B – ayo
Pembahasan:
“Ayo padha ngresiki…” yaiku bentuk ajakan sing khas ing pidato.
Soal 18:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Mugi Gusti paring berkah dhumateng kita sedaya" lumrahé
digunakake ing…
A. Geguritan
B. Pidato
C. Crita rakyat
D. Cerkak
E. Dialog
Jawaban: B –
Pidato
Pembahasan:
Ungkapan donga lan pangarep-arep kaya mengkono lumrah ana ing pungkasan pidato.
Soal 19:
Identifikasi Geguritan
Soal:
Ukara "Tetesing banyu, swarane koyo tembang" klebu jinis teks…
A. Pawarta
B. Geguritan
C. Pidato
D. Cerkak
E. Artikel
Jawaban: B –
Geguritan
Pembahasan:
Ukara kasebut nggambarake keindahan alam nganggo majas, khas geguritan.
Soal 20:
Identifikasi Geguritan
Soal:
Ukara "Kembang melati ambabar ambu" nuduhake teks...
A. Pidato
B. Geguritan
C. Warta
D. Artikel
E. Crita rakyat
Jawaban: B –
Geguritan
Pembahasan:
Ungkapan indah, deskriptif, lan berirama nuduhake ciri geguritan.
Soal 21:
Mengartikan Kata Sulit dalam Geguritan
Geguritan:
"Srengenge murub ing langit, madhangi
alam nganti padhang."
Tembung "murub" tegese…
A. Padam
B. Mlayu
C. Madhep
D. Urip
E. Nyala
✅ Jawaban: E – Nyala
📝
Pembahasan:
Tembung murub tegese nyala utawa ngobong. Srengenge
"murub" = Srengenge nyala.
Soal 22:
Identifikasi Geguritan
Soal:
Ukara "Kembang kenanga nguncal ambune, nyawiji ing rasa" kalebu jinis
teks…
A. Artikel
B. Pidato
C. Geguritan
D. Pawarta
E. Wawancara
✅ Jawaban: C – Geguritan
📝
Pembahasan:
Teks nganggo basa kias, larik-larik, lan irama minangka ciri geguritan.
Soal 23: Membaca
Aksara Jawa dengan Pasangan
Soal:
Wacanen aksara Jawa iki:
ꦥꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦱꦫ
A. Pantuk Sura
B. Pantuk Sari
C. Pantuk Saru
D. Pantuk Sora
E. Pantuk Sira
✅ Jawaban: B – Pantuk Sari
📝
Pembahasan:
ꦥ
(pa) + ꦤ꧀
(n - pasangan) + ꦠ (ta) = panta
ꦸ
= u, ꦏ꧀ꦱ
= ksa (menggunakan pasangan), ꦫ = ra.
Pantuk Sari → tulisane nganggo pasangan huruf ꦏ꧀ꦱ.
Soal 24: Menulis
Huruf Jawa yang Menggunakan Pasangan
Soal:
Tulis kalimat “bal-balan rame” nganggo aksara Jawa sing nganggo pasangan!
A. ꦧꦭ꧀ꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
B. ꦧꦭꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
C. ꦧꦭꦧꦭ꧀ꦤꦫꦩꦺ
D. ꦧꦭ꧀ꦧꦭ꧀ꦤꦫꦩꦺ
E. ꦧꦭ꧀ꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
✅ Jawaban: D – ꦧꦭ꧀ꦧꦭ꧀ꦤꦫꦩꦺ
📝
Pembahasan:
Huruf pasangan digunakake kanggo ngilangi swara vokal. Tembung “bal-balan”
mbutuhake pasangan ba → ꦧꦭ꧀ꦧ...
Soal 25: Membaca
Kalimat dengan Pasangan (Bahasa Jawa)
Pitakonan:
Wacanen aksara Jawa iki:
ꦕꦶꦤ꧀ꦠꦼꦒꦸꦤ꧀ꦠꦸ
A. Cinteguntu
B. Cintegunto
C. Cintegantu
D. Cintegonto
E. Cintaguntu
✅ Jawaban: B – Cintegunto
📝
Pembahasan:
ꦕ
= ca, ꦶ
= i → ci
ꦤ꧀
= pasangan n
ꦠ
= ta
ꦼ
= e, ꦒ
= ga
ꦸ
= u, ꦤ꧀
= pasangan n, ꦠꦸ = tu → Cintegunto
Soal 26:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Mugi para siswa saged sinau kanthi sregep" kalebu teks…
A. Geguritan
B. Pawarta
C. Pidato
D. Artikel
E. Kidung
✅ Jawaban: C – Pidato
📝
Pembahasan:
Ukara ngajak lan ngemot pangarep-arep, khas teks pidato.
Soal 27:
Mengidentifikasi Kalimat Pidato
Soal:
“Para siswa, ayo kita bebarengan ngajeni budaya Jawa.”
Ukara kasebut klebu teks…
A. Geguritan
B. Wawancara
C. Crita rakyat
D. Pidato
E. Pawarta
✅ Jawaban: D – Pidato
📝
Pembahasan:
Tembung “ayo kita” nuduhake ajakan resmi, ciri pidato.
Soal 28: Mengubah
ke dalam Basa Krama
Soal:
Ukara ngoko: “Aku arep mangan sega.”
Tembung krama inggil sing bener yaiku…
A. Kula badhe nedha
B. Aku badhe nedha
C. Kulo arep dhahar
D. Aku arep dhahar
E. Kulo arep mangan
✅ Jawaban: A – Kula badhe nedha
📝
Pembahasan:
Aku → kula
Arep → badhe
Mangan → nedha
Soal 29:
Geguritan ke Basa Krama
Geguritan:
“Bapak lunga menyang pasar,
Nggoleki beras lan sayur.”
Apa basa kramane?
A. Rama tindak menyang pasar golek
beras lan sayur
B. Bapak lunga menyang pasar
C. Rama badhe tindak menyang pasar
D. Bapak badhe tindak menyang pasar
E. Rama tindak menyang pasar golek beras saha sayur
✅ Jawaban: E – Rama tindak menyang pasar
golek beras saha sayur
📝
Pembahasan:
Kata sopan/kramane:
Bapak → Rama
Dan → saha
Lunga → tindak
Goleki → golek
Soal 30: Aksara
Jawa ke Huruf Latin
Soal:
ꦧꦺꦴꦭꦧꦺꦴꦭ
A. Bolobolo
B. Bolabola
C. Balabala
D. Bolibolo
E. Balebale
✅ Jawaban: A – Bolobolo
📝
Pembahasan:
ꦧꦺꦴ
= bo
ꦭ
= la → bolo
Diulang dadi bolobolo.
LATIHAN SOAL No.21-30 PILGAN ASAS BAHASA JAWA 6SD SEMESTER 2
Soal 21:
Mengartikan Kata Sulit dalam Geguritan
Geguritan:
"Srengenge murub ing langit,
madhangi alam nganti padhang."
Tembung "murub" tegese…
A. Padam
B. Mlayu
C. Madhep
D. Urip
E. Nyala
Soal 22:
Identifikasi Geguritan
Soal:
Ukara "Kembang kenanga nguncal ambune, nyawiji ing rasa" kalebu jinis
teks…
A. Artikel
B. Pidato
C. Geguritan
D. Pawarta
E. Wawancara
Soal 23: Membaca
Aksara Jawa dengan Pasangan
Soal:
Wacanen aksara Jawa iki:
ꦥꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦱꦫ
A. Pantuk Sura
B. Pantuk Sari
C. Pantuk Saru
D. Pantuk Sora
E. Pantuk Sira
Soal 24: Menulis
Huruf Jawa yang Menggunakan Pasangan
Soal:
Tulis kalimat “bal-balan rame” nganggo aksara Jawa sing nganggo pasangan!
A. ꦧꦭ꧀ꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
B. ꦧꦭꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
C. ꦧꦭꦧꦭ꧀ꦤꦫꦩꦺ
D. ꦧꦭ꧀ꦧꦭ꧀ꦤꦫꦩꦺ
E. ꦧꦭ꧀ꦧꦭꦤꦫꦩꦺ
Soal 25: Membaca
Kalimat dengan Pasangan (Bahasa Jawa)
Pitakonan:
Wacanen aksara Jawa iki:
ꦕꦶꦤ꧀ꦠꦼꦒꦸꦤ꧀ꦠꦸ
A. Cinteguntu
B. Cintegunto
C. Cintegantu
D. Cintegonto
E. Cintaguntu
Soal 26:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Mugi para siswa saged sinau kanthi sregep" kalebu teks…
A. Geguritan
B. Pawarta
C. Pidato
D. Artikel
E. Kidung
Soal 27:
Mengidentifikasi Kalimat Pidato
Soal:
“Para siswa, ayo kita bebarengan ngajeni budaya Jawa.”
Ukara kasebut klebu teks…
A. Geguritan
B. Wawancara
C. Crita rakyat
D. Pidato
E. Pawarta
Soal 28: Mengubah
ke dalam Basa Krama
Soal:
Ukara ngoko: “Aku arep mangan sega.”
Tembung krama inggil sing bener yaiku…
A. Kula badhe nedha
B. Aku badhe nedha
C. Kulo arep dhahar
D. Aku arep dhahar
E. Kulo arep mangan
Soal 29:
Geguritan ke Basa Krama
Geguritan:
“Bapak lunga menyang pasar,
Nggoleki beras lan sayur.”
Apa basa kramane?
A. Rama tindak menyang pasar golek
beras lan sayur
B. Bapak lunga menyang pasar
C. Rama badhe tindak menyang pasar
D. Bapak badhe tindak menyang pasar
E. Rama tindak menyang pasar golek beras saha sayur
Soal 30: Aksara
Jawa ke Huruf Latin
Soal:
ꦧꦺꦴꦭꦧꦺꦴꦭ
A. Bolobolo
B. Bolabola
C. Balabala
D. Bolibolo
E. Balebale
LATIHAN SOAL No.11-20 PILGAN ASAS BAHASA JAWA 6SD SEMESTER 2
Soal 11: Membaca
Aksara Jawa ke Huruf Latin
Soal:
Wacanen aksara Jawa ing ngisor iki:
ꦱꦒꦺꦴꦭꦸꦁꦒꦸꦁ
A. Sego luwung
B. Sagolunggung
C. Sagolunggung
D. Sagolunggung
E. Sagalunggung
Soal 12: Menulis
Kata dalam Aksara Jawa
Soal:
Tulis tembung “kembang” nganggo aksara Jawa!
A. ꦏꦼꦩꦁ
B. ꦏꦼꦧꦁ
C. ꦏꦼꦩꦁ
D. ꦏꦼꦩ꧀ꦧꦁ
E. ꦏꦼꦩꦧꦁ
Soal 13: Tokoh
dalam Geguritan
Geguritan:
"Kresna sang ratu agung,
Apik omongane, sakti mandraguna
Dhèwèké sayekti pinter,
Wicaksana kang linuwih."
Soal:
Sapa tokoh utama ing geguritan iku?
A. Arjuna
B. Bima
C. Kresna
D. Puntadewa
E. Nakula
Soal 14: Watak Wayang
Pandhawa
Soal:
Tokoh Pandhawa kang watake sabar lan adil yaiku…
A. Bima
B. Arjuna
C. Nakula
D. Sadewa
E. Yudhistira
Soal 15: Dasanama
Soal:
Ukara: "Bocah iku ndelok rembulan saka jendhela."
Apa dasanama saka tembung “rembulan”?
A. Lintang
B. Srengenge
C. Candraloka
D. Langit
E. Bintang
Soal 16:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Para siswa, ayo padha nguri-uri kabudayan Jawa!" klebu teks…
A. Geguritan
B. Pawarta
C. Pidato
D. Crita rakyat
E. Wawancara
Soal 17:
Identifikasi Teks Pidato dari Kalimat Rumpang
Soal:
Isenana titik-titik ing ukara pidato iki!
“Para siswa … padha ngresiki kelas saben esuk.”
A. kudu
B. ayo
C. arep
D. bisa
E. kepengin
Soal 18:
Identifikasi Teks Pidato
Soal:
Ukara "Mugi Gusti paring berkah dhumateng kita sedaya" lumrahé
digunakake ing…
A. Geguritan
B. Pidato
C. Crita rakyat
D. Cerkak
E. Dialog
Soal 19:
Identifikasi Geguritan
Soal:
Ukara "Tetesing banyu, swarane koyo tembang" klebu jinis teks…
A. Pawarta
B. Geguritan
C. Pidato
D. Cerkak
E. Artikel
Soal 20: Identifikasi
Geguritan
Soal:
Ukara "Kembang melati ambabar ambu" nuduhake teks...
A. Pidato
B. Geguritan
C. Warta
D. Artikel
E. Crita rakyat
LATIHAN SOAL No.1-10 PILGAN ASAS BAHASA JAWA 6SD SEMESTER 2
PILGAN
Soal 1-2: Teks
Pidato
Soal 1
Wacanen teks pidato ing ngisor iki!
"Para siswa ingkang kinurmatan,
ayo kita sami njaga kebersihan sekolah. Kebersihan minangka pangkal kesehatan.
Menawi lingkungan resik, kita saged sinau kanthi nyaman lan sehat."
Apa isi utama teks pidato mau?
A. Supaya siswa padha adus saben dina
B. Ayo padha mangan panganan sehat
C. Ayo padha njaga kebersihan sekolah
D. Ayo padha olahraga saben esuk
E. Ayo padha sinau bareng saben dina
Soal 2
Apa sebab pidato mau ngajak njaga kebersihan?
A. Supaya sekolah dadi rame
B. Supaya lingkungan resik lan sinau nyaman
C. Supaya siswa iso mangan enak
D. Supaya guru seneng
E. Supaya iso dolanan saben dina
Soal 3-4:
Identifikasi Teks Pidato
Soal 3
Ukara "Para rawuh ingkang kinurmatan, matur nuwun sampun rawuh."
klebu jinis teks apa?
A. Cerkak
B. Geguritan
C. Teks pidato
D. Dongeng
E. Pawarta
Soal 4
Ukara "Ayo kita tansah ngajeni guru lan wong tuwa" klebu teks pidato
amarga...
A. Mèh padha karo dongeng
B. Nduwèni geguritan
C. Nduwèni ajakan marang wong liya
D. Isiné gambar
E. Gawéan puisi
Soal 5: Arti Kata
Sulit
Soal 5
Ing ukara pidato ana tembung “kinurmatan”, tegese yaiku...
A. Dihina
B. Disingkiri
C. Dihargai
D. Diabaikan
E. Dipecat
Soal 6-7: Isi
Geguritan
Soal 6
Wacanen geguritan iki!
"Bocah kudu sregep sinau
Aja mung dolanan bae
Sinau iku mbangun masa depan
Supaya dadi wong migunani"
Apa isi geguritan mau?
A. Aja mangan akeh
B. Aja turu awan
C. Bocah kudu sregep sinau
D. Bocah kudu sregep dolanan
E. Bocah kudu tuku buku
Soal 7
Apa sebab bocah kudu sregep sinau miturut geguritan mau?
A. Supaya iso dolan
B. Supaya dadi wong sugih
C. Supaya dadi guru
D. Supaya dadi wong migunani
E. Supaya seneng-seneng
Soal 8-10:
Identifikasi Geguritan
Soal 8
Ukara "Wit cemara ngadeg jejeg, angin mberu nggoyang ranting" klebu
teks...
A. Geguritan
B. Pidato
C. Pawarta
D. Dongeng
E. Wawancara
Soal 9
Apa tema geguritan kang nyeritakake keindahan alam?
A. Pahlawan
B. Sekolah
C. Keluarga
D. Dolanan
E. Alam
Soal 10
Ukara "Bocah pinter tansah andhap asor" tegese...
A. Bocah pinter sok pamer
B. Bocah pinter dadi sombong
C. Bocah pinter kudu rendah hati
D. Bocah pinter ora gelem sinau
E. Bocah pinter ora seneng sekolah